ΦΩΤΙΕΣ ΣΤΗΝ ΦΛΩΡΙΝΑ                                                                                                           

Στις 24 Δεκεμβρίου είναι η μεγαλύτερη νύχτα όλου του έτους. Μέτα από την μεγαλύτερη νύχτα διαδραματίζονται τα διάφορα έθιμα της φωτιάς με σκοπό τον καθαρμό και την αναγέννηση της ψυχής,ώστε να υποδεχτόυν το μεσσία.

Κάθε χρόνο στις 23 Δεκεμβρίου στην Φλώρινα γιορτάζεται το έθιμο της φωτιάς, 35 ολόκληρες φωτιές ανάβονται το ξημέρωμα της 24 Δεκεμβρίου. Το έθιμο προέρχεται από τα βάθυ των αιώνων. Οι αρχαίοι Μακεδόνες τη "Γέννηση του Ηλίου" στην αρχή του χειμερινού ηλιοστασίου, καθώς άρχιζε να μεγαλώνει η μέρα τιμώνταςέτσιι το θεό του Ηλίου, Απόλλωνα. Αργότερα το έθιμο συνδέθηκε με τις φωτιές που άναψαν οι βοσκοί όταν γεννήθηκε ο Χριστός. Το έθιμο αυτό κατάφερε να επιβιώσει με το πέρασμα του χρόνου και εορτάζεται πλέον μόνο στην Βόρεια Ελλάδα, έχει τις ρίζες του σε πυρολατρικές τελετές.Η μεγαλύτερη φωτιά ανάβεται στην πλατεία Ηρώων, δίπλα στον ποταμό Σακουλέβα.Οι Φλωρινιώτες διασκεδάζουν με την συνοδεία των χάλκινων οργάνων της πόλης.

ΑΠΟΚΡΙΕΣ

Πριν από τη μεγάλη νηστεία του Πάσχα στην Κοζάνη γιορτάζονται οι Φανοί. Σε κάθε γειτονία της Κοζάνης υπάρχει ένας Φανός. Από την τσικνοπέμπτη μέχρι την τελευταία Κυριακή των Αποκριών, κάθε μέρα ανάβει ένας Φανός. Ενώ την τελευταία Κυριακή ανάβουν όλοι μαζί προσφέροντας ένα ευχάριστο θέαμα στους επισκέπτες. Διασκεδάζουν με τη συνοδεία παραδοσιακής μουσικής και άφθονο κρασί. Οι φωτιές που ανάβουν, συμβολίζουν τον καθαρμό της ψυχής ώστε να υποδεχτούν "καθαροί" τη νηστεία του Πάσχα.                                                                                     
Η χαρακτηριστικότερη εκδήλωση της Αποκριάς που τηρείται ιδιαίτερα στις μέρες μας είναι οι μεταμφιέσεις.Στο παραδοσιακό πλαίσιο υπάρχει κατά τόπους ποικιλία μεταμφιέσεων με αναπαραστάσεις γαμήλιου πομπής,θανάτου και νεκρανάστασης,σατιρισμοί και παρωδίες,δικαστήριες τιμωρίες(κρεμάλα),αλλά και δίκες δικαστών ή του Αγά(σε πολλά νησιά).Στον νομό Κοζάνης γίνονται οι λεγόμενοι "φανοί".

Οι αποκριές στην Κοζάνη έχουν μια ιδιαιτερότητα που τις κάνει να ξεχωρίζουν. Οι εκδηλώσεις ξεκινούν με χορούς και τραγούδια την "Τσικνοπέμπτη", 15 μέρες πριν από τη Μεγάλη Αποκριά. 

Την τελευταία εβδομάδα γίνεται ένα πραγματικό ξεφάντωμα από μεταμφιεσμένους και μη, που χορεύουν, "ρίχνονται", στο ρυθμό του τοπικού χορού "έντεκα". 

Τη Μεγάλη Αποκριά γίνεται παρέλαση αρμάτων. Εκεί φαίνεται το Κοζανίτικο χιούμορ, η καυστική σατυρική διάθεση και η πνευματώδης κριτική για κάθε επίκαιρο θέμα. 

Το βράδυ της Αποκριάς, μετά την απογευματινή παρέλαση αρμάτων, ανάβουν σε κάθε γειτονιά οι "φανοί". Γύρω από τη φωτιά συνεχίζεται ολονύχτιο γλέντι με Κοζανίτικα σκωπτικά και παραδοσιακά τραγούδια της Αποκριάς. Μαζί με τους μεζέδες και τα παραδοσιακά Κοζανίτικα "κιχιά" προσφέρεται και άφθονο κρασί "κοκκινέλι", τοπικής παραγωγής. 

ΠΗΓΕΣ (kozani.net,κέντρο της ελληνικής λαογραφίας)

Βιβή Τσ.

ΤΟ ΕΘΙΜΟ ΜΕ ΤΑ ΚΑΡΑΒΑΚΙΑ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΒΑΡΒΑΡΑΣ ΣΤΗ ΔΡΑΜΑ

Το Πάσχα, η μεγαλύτερη γιορτή της χριστιανοσύνης αναδεικνύει την προσφορά του φωτός και της αγαλίασης στις ψυχές των ανθρώπων. Οι χριστιανοί τιμούν με αυτό τον τρόπο το Μεσσία για το θείο δώρο την ελεύθερη ζωή, που τους χάρισε. Κάθε γωνία της Ελλάδας γιορτάζει διαφορετικά, ανάλογα με τα έθιμα που άντεξαν στο πέρασμα του χρόνου σε κάθε περιοχή. Στην Αγία Βαρβάρα, μικροί και μεγάλοι, φτιάχνουν μικρά λευκά καραβάκια και τοποθετούν σε αυτά αναμένα κεράκια. Έπειτα τα αφήνουν να επιπλεύσουν στο νερό. Έτσι παρά το βαθύ σκοτάδι που επικρατεί, τα καραβάκια συμβολίζουν την ευτυχία , αυτό το πολύτιμο συναίσθημα που προσφέρει το λαμπερό φως και γεμίζει τις καρδιές όλων των ανθρώπων. Το θέαμα των φωτισμένων καραβιών και των λαμπερών αστεριών είναι απερίγραπτο.   

ΤΟ ΕΘΙΜΟ ΜΕ ΤΑ ΟΜΟΡΦΑ ΚΑΡΑΒΑΚΙΑ ΣΤΗΝ ΑΓΙΑ ΒΑΡΒΑΡΑ!

 Έλσα Τ.

ΠΑΣΧΑ ΣΤΟ ΛΕΩΝΙΔΙΟ

Τη νύχτα της Ανάστασης και μόλις ακουστεί το Χριστός Ανέστη, μέσα σε μια συνεχή βουή από βαρελότα, κανούλια και βεγγαλικά, οι τσακωνιάτες ανάβουν τα στουπιά που βρίσκονται στη βάση των αυτοσχέδιων και πολύχρωμων αερόστατων και τα ωθούν προς τον ουρανό. Μέσα σε δευτερόλεπτα, ο ουρανός γεμίζει από εκατοντάδες μικρά, φωτεινά αερόστατα, που απογειώνονται από όλες τις γειτονιές του χωριού. Σύμφωνα, μάλιστα, με την παράδοση, όποιες κι αν είναι οι καιρικές συνθήκες την ώρα της Ανάστασης, επικρατεί σχετική νηνεμία, με ελαφρύ δυτικό αεράκι που στέλνει τις φωτίτσες προς την πλευρά της θάλασσας. Άλλες φορές, όμως, τα αερόστατα τραβούν προς τον Πάρνωνα, μπαίνοντας μέσα στη μεγάλη χαράδρα και φωτίζουν για σχεδόν μία ώρα, μέχρι να πέσουν στη γη. 

Ζαχαρούλα Π. 

TO ΑΓΙΟ ΦΩΣ

Ο τρόπος εμφάνισης Αγίου Φωτός αποτελεί θέμα συζητήσεων τα τελευταία διακόσια χρόνια. Όταν η πόρτα του Παναγίου Τάφου ανοίγει και εμφανίζεται ο Ελληνορθόδοξος Πατριάρχης έχοντας στα χέρια του τις αναμμένες λαμπάδες με το Άγιο Φως οι χιλιάδες πιστοί που από νωρίς έχουν συγκεντρωθεί στο ναό της Αναστάσεως ξεσπούν σε χειροκροτήματα, Οι καμπάνες χτυπούν χαρμόσυνα και οι προσκυνητές από όλο τον κόσμο απλώνουν τα χέρια τους, στα οποία κρατούν τις δεσμίδες με τα 33 κεριά όσα και τα χρόνια του Χριστού για να πάρουν την φλόγα. Πολλοί υποστηρίζουν ότι είναι θαύμα και προβάλλουν ως επιχείρημα το γεγονός ότι ο Πανάγιος Τάφος έχει ελεγχθεί πριν από την είσοδο του Πατριάρχη ώστε να διασφαλισθεί ότι δεν υπάρχει καμιά πηγή φωτός. Οι 43 καντήλες που κρέμονται πάνω από το κενό μνήμα του Ιησού Χριστού έχουν σβηστεί και η πόρτα του τάφου έχει σφραγιστεί με αγνό μελισσοκέρι. Ο Πατριάρχης μπαίνει μέσα φορώντας μόνο ένα λευκό ράσο και κρατώντας δύο λαμπάδες. Το θαύμα γίνεται για να δείξει ο Χριστός την παρουσία του, να φωτίσει τους πιστούς με το Φως της Αναστάσεως του.

Ζαχαρούλα Π.

ΤΟ ΕΘΙΜΟ ΤΟΥ ΚΛΗΔΟΝΑ

 Την παραμονή του Άι Γιαννιού,οι ανύπαντρες κοπέλες μαζεύονται και αναθέτουν σε κάποια  να φέρει από το πηγάδι ή την πηγή το ''αμίλητο νερό''.Επιστρέφοντας στο σπίτι όπου τελείται ο κλήδονας ,το νερό μπαίνει σε πήλινο δοχείο στο οποίο η κάθε κοπέλα ρίχνει ένα αντικείμενο ,το λεγόμενο ριζικάρι.Στη συνέχεια το δοχείο σκεπάζεται με κόκκινο ύφασμα,το οποίο δένεται γερά με κορδόνι (''κλειδώνεται'')και τοποθετείται σε ταράτσα .Εκεί παραμένει όλη τη νύχτα υπό το φως των άστρων.Οι κοπέλες επιστρέφουν ύστερα στα σπίτια τους.Λέγεται ότι τη νύχτα αυτή θα δουν στα όνειρα τους το μελλοντικό τους σύζυγο. Πριν βγει ο ήλιος ώστε να μην εξουδετερωθεί η μαγική επιρροή των άστρων,η υδροφόρος νεαρή της προηγούμενης φέρνει μέσα στο σπίτι το αγγείο.Το μεσημέρι ή το απόγευμα,συναθροίζονται πάλι οι ανύπανδρες κοπέλες.Αυτή τη φορά όμως στην ομήγυρη μπορούν να συμμετέχουν και παντρεμένες γυναίκες για να παίξουν το ρόλο μαρτύρων της μαντικής διαδικασίας.Καθισμένη στο κέντρο της συντροφιάς η υδροφόρος τραβά ένα ένα τα αντικείμενα από το αγγείο ,τα οποία αντιστοιχούν στο ''ριζικό''κάθε κοπέλας,ενώ κάποια άλλη κοπέλα απαγγέλλει ταυτόχρονα μαντινάδες.Η μαντινάδα που αντιστοιχεί στο ριζικάρι της κάθε κοπέλας θεωρείται ότι προμηνύει το μέλλον της.

Μαριαλένα Ρ.

ΔΡΟΣΟΥΛΙΤΕΣ,ΤΑ ΦΑΝΤΑΣΜΑΤΑ ΤΟΥ ΦΡΑΓΚΟΚΑΣΤΕΛΛΟΥ.

Κάθε χρόνο στα τέλη του Μάη, με την πρωινή δροσιά εμφανίζονται οι Δροσουλίτες, τα φαντάσματα των νεκρών πολεμιστών του Χατζή Μιχάλη Νταλιάνη που υπερασπίστηκαν το κάστρο Φραγκοκάστελλο από τους Τούρκους.

Άραγε πως να μοιάζουν οι Δροσουλίτες;
Μέχρι να μάθουμε πραγματικά, ας αφήσουμε τη φαντασία μας ελεύθερη...

Εξακόσια παλικάρια πολέμησαν ενάντια σε 8.000 Τούρκους. Άντεξαν περισσότερο από μια βδομάδα αλλά στο τέλος χάθηκαν οι 335 από αυτούς, μαζί κι ο αρχηγός τους. Οι απώλειες των Τούρκων ήταν 800 στρατιώτες.

Όπως λέει ο θρύλος, τα κορμιά των πολεμιστών του Νταλιάνη έμειναν άταφα, ώσπου δυνατός άνεμος φύσηξε κι έφερε την άμμο από τούς αμμόλοφους της παραλίας "Ορθή Άμμος" και τα σκέπασε.

Τις τελευταίες μέρες του Μαΐου και τις πρώτες του Ιουνίου, ανθρωπόμορφες σκιές εμφανίζονται να προχωράνε ο ένας πίσω από τον άλλο για 10 λεπτά περίπου την ανατολή του ήλιου, μόνο με άπνοια και αυξημένη υγρασία στην ατμόσφαιρα. Προχωρούν αργά προς το κάστρο και χάνονται στη θάλασσα.

Δροσουλίτες, επιστημονική εξήγηση

Πολλοί ισχυρίζονται ότι έχουν δει τις σκιές από τους Δροσουλίτες και, σύμφωνα με μια ερμηνεία, πρόκειται για αντικατοπτρισμό που οφείλεται στη διάθλαση των ηλιακών ακτίνων στο νέφος της πρωινής δροσιάς. Οι κάτοικοι του Φραγκοκάστελλου είχαν κάνει την παρατήρηση αυτή, ότι δηλαδή τα "φαντάσματα" εμφανίζονται μόνο πολύ νωρίς το πρωί με την δροσιά, γι αυτό και τους έδωσαν το όνομα "Δροσουλίτες". Οι Δροσουλίτες είναι άκακα φαντάσματα που δεν πείραξαν ποτέ κανένα.

Μαριαλένα Ρ.