Ηλιοστάσια

Τα ηλιοστάσια (ήλιος+στάση, ίσταμαι=στέκομαι) ή ηλιοτρόπια (ήλιος+τροπή,τρέπομαι) είναι τα σημεία της εκλειπτικής τα έχοντα στην μέγιστη απόσταση από τον ισημερινό, δηλαδή όταν ο ήλιος βρίσκεται σε αυτά έχει την μέγιστη αυτού απόκλιση. Ονομάστηκαν δε έτσι, γιατί ο ήλιος κινούμενος επί της εκλειπτικής απομακρύνεται διαρκώς από τον ισημερινό μέχρις ότου φτάσει στα ηλιοστάσια, οπότε και έχει την μέγιστη απόκλιση. Εκεί στέκεται και αρχίζει να τρέπεται πάλι προς τον ισημερινό.

Ανάμεσα στο χειμερινό και στο θερινό ηλιοστάσιο υπάρχουν αμέτρητες γιορτές. Η 22η Δεκεμβρίου αποτελεί την μεγαλύτερη νύχτα του χρόνου.Η πρώτη μεγάλη γιορτή μετά την μεγαλύτερη νύχτα είναι αυτή  της 25ης  Δεκεμβρίου,η οποία ήταν αφιερωμένη από τους εθνικούς στο θεό Ήλιο. Οι χριστιανοί συνδύασαν την ημέρα αυτή με την δεύτερη πιο σημαντική  γιορτή της χριστιανοσύνης,τη γέννηση του Ιησού Χριστού,του 'Ηλιου της δικαιοσύνης,που χάρισε το πνευματικό φως σε όλους όσους ζούσαν στο σκοτάδι.Έπειτα ακολουθούν πολλοί εορτασμοί,οι οποίοι έχουν ως κύριο θέμα τους το φως.Δεν πρέπει να ξεχνάμε την πυρολατρική καταγωγή της "φωτιάς" ούτε την ηλιολατρίκη τοποθέτηση των εθίμων γύρω από τις θερινές ηλιακές τροπές.Κυρίως όμως χρειάζεται να σκεφτόμαστε τη συμβολική έννοια του "καθαρμού" που έχει η φωτιά,ακόμα και με την χριστιανική αντίληψη.Οι φωτιές που θα αναφτούν στις πολιτείες και στα χωριά θα αντιπροσωπεύουν τον συγκινητικό δεσμό του σήμερα με το χθες.Δεν είναι μικρή δουλειά να σκέφτεσαι ότι ανάβοντας μια φωτιά έξω από το σπίτι σου,συνδέεσαι με τους αιώνες που πέρασαν,έστω και με τους κοντινούς σου προγόνους,καθώς και με πολλούς άλλους λαούς,που την ίδια ώρα ανάβουν τη φωτιά της ημερομηνίας αυτής και χαίρονται παρόμοια το θέαμα και τον συμβολισμό.Στις 21 Μαρτίου έχουμε ίση μέρα και ίση νύχτα.Όλοι χαίρονται δηλαδή τόσο το λαμπερό  φως του ήλιου όσο και τα υπέροχα άστρα του ουρανού. Ενώ στις 22 Ιουνίου έχουμε τη μεγαλύτερη ημέρα.Σε μια τόσο σημαντική καμπή του χρόνου φυσικό είναι να θέλει κανείς να ρίξει ένα βλέμμα στο μέλλον.Είναι λοιπόν πάρα πολλές οι μαντείες της παραμονής και της 24ης Ιουνίου.Ο λαός μάλιστα πιστεύει στον ριζικάρι κλήδονα,ο οποίος φέρνει το ριζικό δηλαδή την τύχη του κάθε ανθρώπου.Όπως στο χειμερινό έτσι και στο θερινό ηλιοστάσιο υπάρχουν πολλές γιορτές διαφορετικές μεταξύ τους,όλες όμως με κοινή ρίζα στα βάθη των αιώνων.Τα έθιμα που κατάφεραν τόσους αιώνες να επιζήσουν δεν είναι δικαίωμα της δικής μας γενιάς να τα σβήσει.Έχουμε χρέος να τα ανεχόμαστε και να βοηθάμε στις εκδηλώσεις τους.

Μαριαλένα Ρ.

Ζαχαρούλα Π.