Το φως στην παράδοση και την τέχνη (θέατρο σκιών): Το φως στον κινηματογράφο

O φωτισμός στον κόσμο του κινηματογράφου μαζί με το χρώμα, είναι δύο βασικές συνιστώσες της μεγάλης του δύναμης και υποβολής. Θα κάνουμε μια γενική αναφορά στη δύναμη που δίνει το φως και ο τρόπος που χρησιμοποιείται στον Κινηματογράφο, γιατί μέσα από αυτόν περνάει ολάκερη η ψυχή και η εικόνα που θέλουμε να αναδειχτεί στη συγκεκριμένη στιγμή.

Les Misérables,2012

Ο φωτισμός σε μία ταινία ουδέποτε είναι τυχαίος Αντίθετα κατευθύνει και καθοδηγεί τα βλέμματα του θεατή και τα εστιάζει εκεί ακριβώς που θέλει για να αναδείξει το θέμα του. Στη δυσκολία του εγχειρήματος έρχεται να προστεθεί ο παράγοντας κίνηση που αλλάζει συνεχώς τα δρώμενα στην οθόνη και φυσικά τα φωτιζόμενα αντικείμενα. Η αισθητική του κινηματογράφου ανάλογα με τις σχολές, τα είδη διακρίνει και τα ανάλογα στυλ φωτισμού. Μιλάμε για την ένταση του φωτισμού και την αντίθεση στην εικόνα. Κάποια θέματα είναι σκοτεινά, κάποια στο ημίφως και φυσικά κάποια λούζονται στο άπλετο φως.

· Οι κωμωδίες και οι χορευτικές ταινίες με εξαίρεση το cabaret στυλ είναι γεμάτες άπλετο φως για να αναδεικνύεται η χαρά, το χιούμορ και η ευφορία των συναισθημάτων που αναδεικνύονται μέσα από αυτές.

· Το δράμα αντίθετα έχει πολλά στοιχεία σκοταδιού και έντονων αντιθέσεων φωτός-σκότους θέλοντας να προβάλει τη σύγκρουση των συναισθημάτων.

· Ταινίες μυστηρίου και θρίλερ φυσικά χαρακτηρίζονται από το σκοτάδι με μερικές αναλαμπές στο φως.

Το φως και το σκοτάδι έχουν τη δική τους αυτόνομη αισθητική δύναμη αλλά και σημειολογία. Όλοι οι καλλιτέχνες κυρίως οι εικαστικοί τα χρησιμοποιούν με τις κλασικές αντιστοιχήσεις:

ΦΩΣ=ΣΙΓΟΥΡΙΑ, ΑΣΦΑΛΕΙΑ, ΧΑΡΑ, ΑΡΕΤΗ

ΣΚΟΤΑΔΙ=ΑΝΑΣΦΑΛΕΙΑ, ΦΟΒΟΣ, ΚΑΚΟ, ΑΓΝΩΣΤΟ

Οι σκιάσεις στον κινηματογράφο που φυσικά είναι παιχνίδια με το φως έχουν τεράστια δύναμη στην υποβολή του θεατή σε αντίστοιχα συναισθήματα φόβου και ανασφάλειας.

Ο Χίτσκοκ(Hitchcock) ήταν ο μεγάλος δάσκαλος στο παιχνίδι αυτό.

Rear Window,1954

Στις κλασικές ασπρόμαυρες ταινίες ο φωτισμός έπαιζε καθοριστικό ρόλο και η αντίθεση φωτός-σκότους ήταν καθοριστική για να περαστούν τα ανάλογα μηνύματα.

Επίσης ο φωτισμός λειτουργεί είτε εξπρεσιονιστικά είτε ρεαλιστικά. Όλες οι μεγάλες κινηματογραφικές σχολές αλλά και κάθε σκηνοθέτης ξεχωριστά χρησιμοποίησαν το φως στις ταινίες τους για να αναδείξουν πράγματα και αισθητικές αντιλήψεις. Είτε σε ασπρόμαυρες είτε σε έγχρωμες ταινίες.