ΦΩΣ ΣΤΗΝ ΤΕΧΝΗ(ΠΕΡΙΛΗΨΗ)

Α)ΤΟ ΦΩΣ ΣΤΗΝ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

      Το φως αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για πολλούς καλλιτέχνες.Έτσι,ενέπνευσε και πολλούς λογοτέχνες,τόσο από την σύγχρονη εποχή άσο και από την αρχαιότητα.Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν οι εξής:Σαπφώ,Γεώργιος Σεφέρης,Διονύσιος Σολωμός,Οδυσσέας Ελύτης,Νικηφόρος Βρεττάκος.

Απόσπασμα από τον "Εθνικό  Ύμνο"

 Φαίνετ’ έπειτα η γαλήνη

Και το λάμψιμο του ηλιού,

Και τα χρώματα αναδίνει

Του γλαυκότατου ουρανού.

                                    Διονύσιος Σολωμός

 

Απόσπασμα από την "Αυτοβιογραφία"

Μὴ μοῦ ξεσκίστε αὐτὲς τὶς θεῖες σελίδες ποὺ τὶς γράψανε
τ᾿ ἀσύλληπτο φῶς κι ὁ ἀσύλληπτος χρόνος
κι ὅπου σταθῶ μὲ περιβάλλουν. 

                                            Νικηφόρος Βρεττάκος

 Απόσπασμα από τον "Ήλιο τον Ηλιάτορα"

Ο Ήλιος   ο  Ηλιάτορας  

ο  πετροπαιχνιδιάτορας    

από την άκρη των ακρώ 

κατηφοράει στο Ταίναρο 

Φωτιά ναι το πηγούνι του 

χρυσάφι το πιρούνι του.

                                      Οδυσσέας Ελύτης

  
Β)ΤΟ ΦΩΣ ΣΤΗΝ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΚΑΙ ΣΤΟΝ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟ 

i)ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ

Το φως είναι το πιο σημαντικό μέρος της κάθε φωτογραφίας  που παίρνουμε, είναι αυτό που δημιουργεί όλα όσα βλέπουμε και επηρεάζει το πώς φαίνονται. Το φως παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στην ποιότητα την οποία θα έχει η φωτογραφία μας. Το φως είναι αυτό που μας επιτρέπει να δούμε τι περιλαμβάνει μια φωτογραφία. Είναι αυτό που μας βοηθά να δούμε και να κατανοήσουμε  τα σχήματα και τα χρώματα που έχει  κάθε αντικείμενο, δημιουργεί το βάθος και  τη διάθεση.

Όταν βλέπουμε ένα αντικείμενο βλέπουμε το φως που ανακλάται από αυτό. Το φως του ήλιου περιέχει φως κάθε χρώματος και όταν φωτίζει ένα αντικείμενο βλέπουμε ορισμένα χρώματα του φωτός που αντανακλάται από το αντικείμενο που στη συνέχεια ταξιδεύουν στα μάτια μας.

ii)KΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ

Ο φωτισμός σε μία ταινία ουδέποτε είναι τυχαίος Αντίθετα κατευθύνει και καθοδηγεί τα βλέμματα του θεατή και τα εστιάζει εκεί ακριβώς που θέλει για να αναδείξει το θέμα του.

Η αισθητική του κινηματογράφου ανάλογα με τις σχολές και τα είδη διακρίνει και τα ανάλογα στυλ φωτισμού. Μιλάμε για την ένταση του φωτισμού και την αντίθεση  στην εικόνα.

      

•            Οι κωμωδίες και οι χορευτικές ταινίες είναι γεμάτες άπλετο φως για να αναδεικνύεται η χαρά, το χιούμορ και η ευφορία των συναισθημάτων.
•             Το δράμα έχει πολλά στοιχεία σκοταδιού και έντονων αντιθέσεων φωτός-σκότους θέλοντας να προβάλει τη σύγκρουση των συναισθημάτων.
•            Ταινίες μυστηρίου και θρίλερ χαρακτηρίζονται από το σκοτάδι με μερικές αναλαμπές στο φως.

Στις ασπρόμαυρες ταινίες ο φωτισμός έπαιζε καθοριστικό ρόλο και η αντίθεση φωτός-σκότους ήταν καθοριστική για να περαστούν τα ανάλογα μηνύματα.

Επιπλέον αξίζει να αναφερθεί πως  χρησιμοποιήθηκαν και εξακολουθούν να  χρησιμοποιούνται με μεγάλη εξέλιξη όλα τα είδη του τεχνητού φωτισμού με τις δυνατότητες που παρέχουν και ο ανοιχτός φωτισμός εκτός στούντιο. Τέλος ο φωτισμός ενός θέματος είναι πολύ πιο σημαντικός από το ίδιο το θέμα μερικές φορές.

Γ)i)ΤΟ ΦΩΣ ΣΤΗΝ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ 

Η αλληλεπίδραση φωτός-σκιάς στα αντικείμενα απασχολεί κάθε ζωγράφο που θέλει να αναπαραστήσει τον κόσμο που βλέπει.Τα φωτεινά αντικείμενα δίνουν την εντύπωση ότι είναι πιο κοντά από ότι τα σκιερά και έτσι δημιουργείται η αίσθηση του βάθους.Η κατεύθυνση του φωτός σε συνδυασμό με τη σκιά του αντικείμενου δίνουν την αίσθηση του όγκου και της πλαστικότητας. 

Οι πρωτόγονοι ζωγράφοι αναπαριστούσαν τα ζώα με το περίγραμμα, τα φωτεινά και τα σκιερά τους μέρη. Στα ελληνικά αγγεία οι τονικές διαβαθμίσεις αξιοποιήθηκαν για να αναδείξουν κυρίως τη διάφορα της φιγούρας από το φόντο.

Στις τοιχογραφίες της ελληνιστικής περιόδου και στις τοιχογραφίες της Πομπηίας οι ζωγράφοι, στην προσπάθεια τους να αποδώσουν την πραγματικότητα, χρησιμοποίησαν τις φωτοσκιάσεις για να δημιουργήσουν την αίσθηση της πλαστικότητας και του χώρου.

ii) ΙΜΠΡΕΣΙΟΝΙΣΜΟΣ

Ο Ιμπρεσιονισμός είναι καλλιτεχνικό ρεύμα που αναπτύχθηκε στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα. Αν και αρχικά καλλιεργήθηκε στο χώρο της ζωγραφικής, επηρέασε τόσο τη λογοτεχνία όσο και τη μουσική. Ο όρος Ιμπρεσιονισμός πιθανόν προήλθε από το έργο του Κλωντ Μονέ Impression, Sunrise. Κύριο χαρακτηριστικό του ιμπρεσιονισμού στη ζωγραφική είναι τα ζωντανά χρώματα , οι συνθέσεις σε εξωτερικούς χώρους, συχνά υπό ασυνήθιστες οπτικές γωνίες και η έμφαση στην αναπαράσταση του φωτός. Οι ιμπρεσιονιστές ζωγράφοι θέλησαν να αποτυπώσουν την άμεση εντύπωση  που προκαλεί ένα αντικείμενο ή μια καθημερινή εικόνα.

  

Claude Oscar Monet,Impression

Claude Oscar Monet

Claude Oscar Monet,Water-Lilies

Δ)ΜΟΥΣΙΚΗ  

 Η μουσική είναι μια τέχνη που συνδέεται στενά με το φως,καθώς πολλοί μουσικοί εμπνεύστηκαν και έγραψαν για αυτό.Η γαλήνη και η ένταση του φωτός έκαναν πολλούς μουσικούς να συνθέσουν κάποια από τα κορυφαία έργα της παγκόσμιας μουσικής.Μερικοί από αυτούς είναι οι ακόλουθοι:Μίκης Θεοδωράκης,Ludwig Van Beethoven,Wolfgang Amadeus Mozart,Δημήτρης Λάγιος.

Η ΜΟΥΣΙΚΗ ΤΟΥ ΚΑΡΑΓΚΙΟΖΗ(ΘΕΑΤΡΟ ΣΚΙΩΝ)

1. Γκογκ – καμπανάκι έναρξης
2. Χορός του Καραγκιόζη (σέρβικο)
3. Μπάρμπα Γιώργος («Σήκω Δημήτρω μ’» - Δημοτικό) – Βεληγκέκας («Κλείσαν οι στράτες του Μοριά» - Δημοτικό)   
4. Χατζηαβάτης («Σγουρέ Βασιλικέ μου» - παραδοσιακό ) & Υπασπιστής πασά (αμανές).
5. Μπέης ή Σαμπαναγάς (αμανές)
6. Νιόνιος (Ζακυνθινή καντάδα)
7. Σολομών (τσιφτετέλι)
8. Σταύρακας ( «Μια ελιά και μια ντομάτα» - ρεμπέτικο)
9. Μπάρμπα Γιώργος («Φωτάει το φεγγαράκι μου» - δημοτικό)
10. Μέγας Αλέξανδρος  (ηρωικό)
11. Μάχη με το καταραμένο φίδι (μουσική επένδυση) και η νίκη του Μ. Αλέξανδρου  («Μαύρη είναι η νύχτα στα βουνά» - ηρωικό)
12. Η κηδεία του φιδιού (μουσική επένδυση)
13. Καλαματιανός     

   


Μαρία Λ.,Βασίλης Νικ.